Op 10 september 2010 heeft een beraad van leden van (het moderamen van) de Hersteld Hervormde Kerk, het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond en de Raad van Advies voor het Gereformeerd Belijden (Protestantse Kerk), een Verklaring afgegeven waarin ze het volgende zegt:

Dit beraad is ontstaan op persoonlijk initiatief van een ouderling in de HHK, die destijds een oproep heeft gedaan naar de bovengenoemde verschillende geledingen om elkaar te ontmoeten. Dit vanuit het verlangen om elkaar, na de ingrijpende en verdrietige breuk in 2004, opnieuw te ontmoeten, eerlijk in de ogen te zien en vanwege de blijvende geestelijk verbondenheid na te gaan in hoeverre en op welke wijze er sprake kan zijn van toenadering. Zowel op theologisch terrein als op kerkelijk gebied. Spontaan is aan deze uitnodiging gehoor gegeven. In een diep gedeeld besef, dat wij ondanks de kerkelijke scheiding en de verschillende overtuigingen die daaraan ten grondslag liggen, ons in geestelijk en theologisch opzicht sterk met elkaar verwant weten. Intussen hebben wij elkaar met de regelmaat van 2 keer per jaar ontmoet. Deze bijeenkomsten stonden vooral in het teken van naar elkaar luisteren en elkaar leren begrijpen. Over en weer zijn de verschillende overtuigingen die tot de gemaakte keuzes geleid hebben in een sfeer van een grote openheid en vertrouwen gedeeld. Daarbij is ook uitgesproken dat we elkaar soms al veel langere tijd uit het oog verloren hadden, onheus hebben behandeld in woord en geschrift en voor elkaar lang niet altijd betekend hebben wat wij op grond van de liefde van Christus voor elkaar hadden moeten betekenen. Daarbij is uitgesproken dat wij door deze onderlinge verdeeldheid de Heilige Geest smarten hebben aangedaan (vgl. Jes. 63:10) en dat wij door ons gebrek aan daadwerkelijke verootmoediging en levende verwachting mede debet zijn aan alle kerkelijke ontwikkelingen. Ondanks het feit dat het op dit moment niet mogelijk lijkt om tot herstel van de breuk te komen, zoeken wij naar wegen om elkaar in geestelijk en theologisch opzicht nabij te komen en tot zegen te zijn. Zonder hiermee overigens de kern van de gebeurtenis in mei 2004 op enigerlei wijze te relativeren of te verkleinen. In de verwachting dat de Heilige Geest ons genadig verder zal leiden, zetten wij ons beraad dan ook voort.

D.J.H. van Dijk (voorzitter), Dr. J. van Eck, Ds. D. Heemskerk, Ds. K.J. Kaptein, Ds. J. Koppelaar, Ds. P. van der Kraan, Ds. H.J. Lam, Ds. P. den Ouden, Ds. W. Pieters, P.J. Vergunst, Dr. P.J. Visser, Dr. W. van Vlastuin

Commentaar:
In het artikel "Is de PKN de ware kerk in Nederland?" kunt u allereerst lezen waarom wij om Gods wil (primair) en om des gewetens wil (secundair) niet mee konden in 2004 met de PKN. Het is goed om dat vooraf te lezen. Als het gaat om de oorzaak van een scheiding dienen we terug te gaan naar de eerste bladzijden van Gods Woord, waarin staat opgetekend dat de slang nu listiger was dan al het gedierte des velds, hetwelk de HEERE God gemaakt had. De slang zei tot de vrouw: Is het ook dat God gezegd heeft: Gijlieden zult niet eten van alle boom dezes hofs? (Gen. 3:1). De HEERE had gezegd: " Maar van de boom der kennis des goeds en des kwaads, daarvan zult gij niet eten; want ten dage als gij daarvan eet, zult gij de dood sterven (Gen. 2:17). In Adam zijn wij allen uit Gods gemeenschap gevallen, het beeld Gods van ware kennis, gerechtigheid en heiligheid, waarin we geschapen zijn hebben we verloren. Als de wet Gods inkomt door de bediening van de Heilige Geest, dan wordt geleerd wat de Apostel Paulus zegt: "...dat degenen die zulke dingen doen, des doods waardig zijn...", Romeinen 1:32, en dat volk komt het recht Gods te billijken, toe te vallen en te omhelzen, zoals Leviticus 26:40-42 beschrijft. Kennen we die plek bevindelijk? Als we daar nog nooit geweest zijn dan zijn we ook niet door God in Christus omhelsd en vrijgesproken van schuld en straf (Psalm 32:1-2). De scheiding van onze val in Adam kan alleen door de tweede Adam, de Heere Jezus Christus, ongedaan gemaakt worden, en dat wordt aan de ziel toegepast en verzegeld door de Heilige Geest.

We willen u nu meenemen naar een andere scheiding, die van het tien-stammenrijk en het twee-stammenrijk. Na Salomo's dood vallen de Israëlieten af van het huis van David (1 Kon. 12:19). In 2 Kon. 17:21 staat dat de Heere Israël van het huis van David afscheurde. Zelfs Juda hield de geboden des HEEREN huns Gods niet, maar zij wandelden in de inzettingen van Israël, die zij gemaakt hadden (2 Kon. 17:19). Jerobeam heeft de kalverendienst ingesteld in Bethel en Dan. De koning hield raad en maakte twee gouden kalveren. De kanttekeningen zeggen dat hij wilde dat zij de waren God door deze beelden zouden eren en dienen, tegen het uitdrukkelijke gebod van de Heere in. Laten we hier eens even bij stilstaan. De koning hield raad. Drie kerken hielden raad: de NHK, GKN en ELK. De voorheen Gereformeerde Kerk in Nederland (ontstaan vanuit de Reformatie) en die sinds 1816 de Nederlandse Hervormde Kerk werd genoemd hield raad met de Gereformeerde Kerken in Nederland (ontstaan uit de nazaten van de Afscheiding) en met de Evangelisch Lutherse Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden. Wat voor raad was dat? Was dat een raad waarvan gezegd kan worden: waar twee of drie in Mijn Naam zijn bijeenvergaderd, daar ben Ik in het midden (Matth. 18:22)? Of was dit een raad waarvan de Apostel Paulus zegt: Dwaalt niet, kwade samensprekingen verderven goede zeden (1 Kor. 15:33)? Op grond van de Schrift moet gezegd worden dat deze SoW raad gelijkgesteld moeten worden aan kwade samensprekingen om het volk af te trekken van de geboden en inzettingen des Heeren. Men heeft de grondslag van de kerk gemaakt tot een kalverendienst, om waarheid en leugen te vermengen en gelijke rechten te geven, en om sodomitische zonden te legaliseren en te propageren. En het einde hiervan was niet "Vreest God en geeft Hem heerlijkheid, want de ure Zijns oordeels is gekomen; en aanbidt Hem Die den hemel en de aarde en de zee en de fonteinen der wateren gemaakt heeft (Openbaring 14:7)." Het hele SoW proces was niet uit God maar uit de boze. De oogmerken van SoW waren niet wederkeer tot de Heere maar afkeer van de Heere. De eigen vonden van de kerkmens moesten botgevierd worden. Nu is dat niet iets van de afgelopen vijftig jaar, maar sinds de zondeval al zo. Echter het staat de mens en ook de kerkmens niet vrij om Gods Woord te verdraaien en te verkrachten en naar eigen zin en mening uit te leggen en de zonden te legitimeren, ook niet door deze te wettigen door de aanwezigheid in de PKN! Nee, die de Naam van Christus noemt sta af van ongerechtigheid! Wee degenen die toedoen of afdoen aan het Woord Gods! De man Gods uit Juda die door het Woord des HEEREN tot Jerobeam werd gezonden moest tegen het altaar prediken! Hij mocht van de HEERE geen brood en water eten in deze plaats.

In met name de NHK kwam steeds meer verweer tegen het SoW proces, er ontstond zelfs een Comité tot behoud van de Nederlandse Hervormde Kerk. Men gaf aan om Gods wil en des gewetens wil niet mee te kunnen naar de nieuwe fusie kerk. Men heeft dus uitgesproken door het beroep op Gods wil: Alzo zegt de HEERE! Als ik de verklaring van het Hervormd overleg lees dan zie ik daar niets van terug. Wel zie ik dat er gesproken wordt van verschillende overtuigingen over en weer die tot de gemaakte keuzes geleid hebben, en dat in een sfeer van een grote openheid en vertrouwen dit met elkaar gedeeld is. Het is meer van "Ik zie het zo" en "Jij ziet het zo". Men zegt ook dat ze door de onderlinge verdeeldheid de Heilige Geest smarten hebben aangedaan en dat hun gebrek aan daadwerkelijke verootmoediging en levende verwachting mede debet zijn aan alle kerkelijke ontwikkelingen. Echter de onderlinge verdeeldheid heeft een oorzaak. Het verlaten van de geboden en rechten des Heeren! Er wordt gesproken van "mede debet zijn". Het woord "mede" veronderstelt nog iets meer, maar wat bedoelt men dan? In Jeremia 3 lees ik van een oproep tot bekering richting het afgekeerde Israël (Jer. 3:12) en lees ik van een valse bekering van Juda (Jer. 3:10). De profeet moest tegen het Noorden, daar was het tien-stammenrijk heengevoerd, roepen: "Bekeer u, gij afgekeerde Israël." Ondanks dat de profeten zich de schuld van het volk toe-eigenden hadden ze toch de last van de HEERE gekregen om op te roepen tot bekering. Hebben al die predikanten, ambtsdagers en gemeenteleden, die om Gods wil niet mee konden gaan naar de PKN ook de andere predikanten, ambtsdragers en gemeenteleden opgeroepen tot bekering? Als je werkelijk de oorzaak van alle scheuren en breuken hebt ingeleefd, dan kun je niet anders dan die hamer te blijven hanteren. Ja, dat zijn de verheffingen Godes die God kinderen in hun keel hebben en het tweesnijdend zwaard wat ze in hun hand hebben, als ze door de Heilige Geest worden aangedreven. Ik lees helemaal niets van dat alles. Sterker nog, de meesten die een vooraanstaande rol hadden bij het Comité zijn ofwel zelf met de PKN meegegaan, of ze roepen dat ze alleen nog om des gewetens wil niet konden meegaan naar de PKN. Ofwel, een ieder zij in zijn gemoed ten volle verzekerd. Het kan verkeren. En daarom hoor je ook niet van de kansels, in gesprekken onderling (Haamstede), op lezingen, in geschriften, die oproep tot bekering en wederkeer. Nee hoor, predikanten hebben geen bekering nodig. Of ze nu in de PKN verkeren of elders. Als er nog eens echte herders en leraars zouden zijn, dan zouden ze wel als wachters op Sions muren staan. Dan zouden ze al die schoonsprekerij wel ontdekken en verdoemen. Heel kerkelijk Nederland is zo zachtjes aan betoverd met de leus: "Geloof jij het van mij, dan geloof ik het van jou." En zo is alles in slaap gesust. Mocht hetgeen in Efeze 5 staat eens beoefend worden: "...En hebt geen gemeenschap met de onvruchtbare werken der duisternis, maar bestraft ze ook veeleer. Want hetgeen heimelijk van hen geschiedt, is schandelijk ook te zeggen. Maar al deze dingen, van het licht bestraft zijnde, worden openbaar; want al wat openbaar maakt, is licht. Daarom zegt Hij: Ontwaak, gij die slaapt, en sta op uit de doden, en Christus zal over u lichten. Ziet dan hoe gij voorzichtiglijk wandelt, niet als onwijzen, maar als wijzen..."

Als we werkelijk belijden dat we ons als een wederspanning volk hebben leren kennen, en de Heilige Geest smarten hebben aangedaan (daarom staat er dat de HEERE hen in een vijand is verkeerd, Hij Zelf heeft tegen hen gestreden), dan kan het niet anders dan dat daar direct een wederkeer tot de HEERE wordt gevonden met smeking en geween. Dan zitten we in zak en as neer gelijk de Ninevieten. Juda had nog wel de ware godsdienst, maar ze had zich valselijk bekeerd. Ja, we kunnen als HHK wel menen de ware godsdienst te bezitten, maar hoe is het met onze bekering gesteld? Is het een ware of een valse? Een ieder onderzoeke zichzelf. We kunnen wel zeggen dat het nu niet mogelijk is om tot herstel van de breuk te komen, en dat we zoeken naar wegen om elkaar in geestelijk en theologisch opzicht nabij te komen en tot zegen te zijn, maar dan werken we over de schuld heen. Dan is de belijdenis van schuld een geveinsde belijdenis. We hebben allereerst tegen God gezondigd. Als dat beleefd wordt, dan houdt men het in de zonde niet meer uit, ook niet in de kerkelijke zonden. Hebben we met een Daniël in zijn smeekgebed al eens uitgeroepen: "Och Heere, Gij grote en verschrikkelijke God, Die het verbond en de weldadigheid houdt dien die Hem liefhebben en Zijn geboden houden; Wij hebben gezondigd, en hebben onrecht gedaan, en goddelooslijk gehandeld en gerebelleerd, met af te wijken van Uw geboden en van Uw rechten." Er wordt wat gepraat en beleden. Maar waar is de wortel der zaak? Als we tot Gods volk mogen behoren door vrije genade, dan zullen we door de liefde Gods handelen en de ander vermanen en bewegen tot bekering en geloof. Ook onderling tussen predikanten, ambtsdragers en gemeenteleden. Paulus bestrafte de veinzende Petrus in het openbaar. Ja, dat is nog eens liefde. De Heere Jezus keerde Zich om en bestrafte Petrus: "Ga weg achter Mij, satanas, gij zijt Mij een aanstoot; want gij verzint niet de dingen die Gods zijn, maar die der mensen zijn." Hier spreekt de Liefde tot het afgedwaalde volk Gods. Wordt dit nog gekend in onze dagen? Wordt de veinzerij nog ontdekt? Zelfs van Gods kinderen? Het is heden ten dage een massaal de hand opleggen. Deze verklaring kan ik niet anders zien. Er wordt wat gebeden om eenheid, maar dan wel ten koste van de waarheid. En dat is geen eenheid. Dat Sion door recht verlost wordt verkondigt schier geen enkele predikant meer omdat men er zelf geen kennis aan heeft. Zelfs binnen de HHK wordt van alles tot de kansel toegelaten wat van de opleiding komt, wat hiervan niets weet. Gaat het ons nog in waarheid om Gods eer? Want dan zullen we zonder aanzien des persoons oordelen. Oordelen? Ja, oordelen. Als de last ons door de Heere is opgelegd, dan spreekt de Heere door middel van Zijn knechten en laat ze alle valse oogmerken blootleggen, net als de Heere Jezus, Die de tafel der wisselaren omkeerde, of als Johannes de Doper die alle veinzerij ontmaskerde. Maar u kunt de ondertekenaars van de verklaring toch niet van veinzerij beschuldigen?

Weet u, als we zeggen dat we elkaar in woord en geschrift onheus hebben behandeld, en voor elkaar lang niet altijd betekend hebben wat wij op grond van de liefde van Christus hadden moeten betekenen, dan blinkt dit allereerst uit in vaagheid. Wat doet de liefde van Christus? Wat doen degenen die de Geest van Christus hebben? Die blijven in de leer van Christus! Dat is geen eigen prestatie, maar dat is vrucht van de werkingen van de Heilige Geest. Dat zijn de werken waarin ze mogen wandelen die de Heere van eeuwigheid heeft voorbereid (Ef. 2). De liefde van Christus zegt met de Apostel Paulus: "Want predik ik nu de mensen of God? Of zoek ik mensen te behagen? Want indien ik nog mensen behaagde, zo ware ik geen dienstknecht van Christus.", en "Doch al ware het ook dat wij, of een engel uit de hemel, u een evangelie verkondigde buiten hetgeen wij u verkondigd hebben, die zij vervloekt." De liefde van Christus wil niet zeggen dat we elkaars keuzes erkennen en respecteren (zoals in de kerkorde van de PKN staat). Nee, het is onmogelijk voor Gods kinderen en knechten om zondige wegen, zoals het meegaan met de PKN en de valse grondslag wettigen, te erkennen en te respecteren. Ze kunnen niet meer in de zonde leven en haten de zonde, omdat God ze haat. Ik vrees dat ze die liefde van Christus niet bedoelen. Ze zeggen wel de kern van de gebeurtenis in mei 2004 niet op enigerlei wijze te relativeren of te verkleinen, maar de praktijk is toch echt anders, en dat blijkt uit de woorden en de daden. Want als het werkelijk om bekering en wederkeer te doen is, dan verdoemen en verfoeien we onze daden, vernederende ons in het stof voor de Heere, en belijden :"Zie, hier zijn wij, wij komen tot U, want Gij zijt de HEERE onze God (Jeremia 3:22)." Dan zal de HHK in de schuld voor God moeten vallen, en dan zal de GB/PKN voor voor God in de schuld moeten vallen. Dan zullen de gescheurde gemeenten in de schuld voor God moeten vallen. Ja, dan wordt het meegaan met de PKN tot schuld en moet men eruit, dan wordt het de HHK tot schuld dat ze niet gesproken heeft "Tot de Wet en tot de Getuigenis; zo zij niet spreken naar dit Woord, het zal zijn dat zij geen dageraad zullen hebben (Jesaja 8:20)". Wel met de PKN onderhandelen over hoe we ons mogen noemen en zo, maar niet spreken: "Alzo zegt de HEERE!" Naboth deed wel anders. Weet u hoe het SoW proces begon op 24 april 1961? Met een verklaring van predikanten uit de NHK en GKN waarin zij uitspraken ‘dat de gescheidenheid van de hervormde en gereformeerde kerken niet langer geduld kan worden. Maar is de verklaring van nu dan niet een kleine wolk als eens mans hand? Ik geloof het niet. En waarom niet? Omdat men elkaar laat waar men is, en vanuit die plek elkaar tot zegen wil zijn. Gods Woord leert mij echter anders. Tweeërlei weegsteen, tweeërlei efa is de HEERE een gruwel, ja die beide (Spr. 20:10). De Apostel Paulus vermaand de Kerk in 1 Korinthe 15:58 met de volgende woorden: "Zo dan, mijn geliefde broeders, zijt

Standvastig,
Onbeweeglijk, altijd overvloedig zijnde in het
Werk des Heeren, als die weet, dat uw arbeid niet ijdel is in de Heere."

Die SOW is nodig want anders is al de arbeid ijdel.